အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ပိုမိုလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္

ကမၻာအ၀ွမ္း အဂတိ လိုက္စားမႈ အေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ Transparency International အဖဲြ႔ရဲ႕ CPI ေခၚတဲ့ ႏွစ္စဥ္ ကမၻာအ၀ွမ္း အဂတိလိုက္စားမႈ အေျခအေန စစ္တမ္း ထြက္ေပၚ လာရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၅ ႏိုင္ငံထဲ ၁၅၆ အဆင့္နဲ႔ ေအာက္ပိုင္းမွာပဲ ရိွေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဟာ အေရးတႀကီး လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို တာ၀န္ရိွသူေတြအၾကား နားလည္လက္ခံလာတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ တိုးတက္လာမႈ တရပ္အေနနဲ႔ ရႈျမင္ႏိုင္တယ္လို႔ သမၼတရဲ႕ စီးပြားေရးအႀကံေပး ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္က ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။

Transpency International အဖဲြ႔ရဲ႕ CPI ကမၻာအ၀ွမ္း အဂတိလိုက္စားမႈ အေျခအေန သံုးသပ္တဲ့ စစ္တမ္းထဲမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၅ ႏိုင္ငံထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အဆင့္ ၁၅၆ ဆိုေပမဲ့ မႏွစ္တုန္းက ၁၅၇ ထက္ တဆင့္ တက္လာတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ သတ္မွတ္တဲ့ အမွတ္ေပးႏႈန္းမွာေတာ့ ၂၁ မွတ္ျဖစ္လို႔ မႏွစ္ကနဲ႔ အတူတူျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္ကေတာ့ ျမန္မာအေနနဲ႔ အရပ္သားအစိုးရ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ဦးစားေပးလုပ္လာေပမဲ့ ဒီစစ္တမ္းကိုၾကည့္ရင္ ဒီထက္ လုပ္စရာ ပိုတယ္ဆိုတာကို ေတြ႔ရမယ္လို႔ သူ႔အျမင္ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“သူတုိ႔ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းက၊ သူတုိ႔ကဒါႏွစ္စဥ္ ထုတ္ေနက်ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ Score ေပါ့ေနာ္၊ မႏွစ္ကထက္ သိပ္မသိသာဘူး။ ဆရာသိသေလာက္ေတာ့ ၁% ဆုိရင္ Ranking တခုတက္လာတယ္။ ၂ မ်ဳိးၾကည့္လုိ႔ရတယ္။ Ranking နဲ႔ၾကည့္မလား၊ အဓိပၸါယ္ဖြင့္တာ တမ်ဳိးစီေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာနားလည္ပါတယ္။ တကယ္တမ္းေတာ့ ဒီထက္ဆရာတုိ႔ ပုိၿပီးတုိးတက္မႈ ရွိေစခ်င္တာပဲ။ အဲဒီေတာ့ Corruption ကုိလည္း သိတဲ့အတုိင္းပဲ Anti-corruption ေကာ္မတီေတြဘာေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားေနတာေလ။ ႀကိဳးစားေနတယ္ ဆုိေပမဲ့ ဒီအေျဖကုိ ၾကည့္လုိက္ရင္ေတာ့ ဒီထက္ပုိၿပီး ထပ္လုပ္ရမယ္ဆုိတာ၊ ဆရာေတာ့ အဲဒီလုိပဲ ကုိယ္ကစဥ္းစားၾကည့္တာေလ။ လုပ္စရာေတြ က်န္ေသးတယ္။ ဒီကိန္းဂဏန္းကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဆရာတုိ႔ လုိေသးတယ္၊ ဘယ္ေနရာလုိမလဲ ၀ုိင္းစဥ္းစားၾကရမွာပဲ။”

စစ္တမ္းအရဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အိမ္နီးခ်င္းကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ အဆင့္တူေပမဲ့ အျခား အိမ္နီးခ်င္းေတြထက္ဆိုရင္ အေတာ္ႀကီး အဆင့္ေအာက္ပိုင္း ေရာက္ေနတာေၾကာင့္ ေဒသတြင္း အဂတိလိုက္စားမႈ အရိွဆံုး ႏိုင္ငံလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာေအာက္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားေတာ့ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ဟာ ႏိုင္ငံအ၀ွမ္း အဂတိလိုက္စားမႈ ပ်ံ႕ႏွ႔ံျဖစ္ေပၚမႈကို ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔လည္း အစီရင္ခံစာ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တာ၀န္ရိွသူေတြအၾကားမွာ ဒီျပႆနာကို အရင္ကထက္ ပိုၿပီး ဂ႐ုျပဳလာတာ အားရစရာျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတ စီးပြားေရးအႀကံေပး ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္က ေျပာပါတယ္။

“အရင္တုန္းကဆရာတုိ႔က ဒါကုိလုံး၀ အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ဘူးေလ။ အခုမွ ဒီဖက္ပုိင္းက်မွ Transparency International ကုိ ေနျပည္ေတာ္အထိဖိတ္၊ ဒီကိန္းဂဏန္းေတြကုိ ေဆြးေႏြးၾက၊ ဘာညာျဖစ္လာေတာ့၊ အဲဒီအေနအထား က်ရင္ေတာ့ ဆရာထင္တာေတာ့ ဒါဆရာတဦးခ်င္း ဆႏၵေနာ္၊ ဒါေတာ္ေတာ္ တုိးတက္လာတယ္လုိ႔ ဆရာတုိ႔ေျပာလုိ႔ရတယ္။ အရင္တုန္းက ဒါႀကီးကုိ လက္ေတာင္မခံတာေလ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အခုဆရာတုိ႔ သိတဲ့အတုိင္းပဲ သတင္းစာမွာလည္းပါတယ္။ EITI, Extractive Industry အဲဒီဟာလည္း လုပ္တာေတာ့ တျဖည္းျဖည္း တျဖည္းျဖည္းေပါ့ေနာ္၊ ဆရာတုိ႔ Corruption ကိစၥကုိ Transparent ပုိျဖစ္ရမယ္ ဆုိတာကုိေတာ့ လူေတြအေနနဲ႔ ပုိၿပီးေတာ့ နားလည္လာတယ္၊ အရင္ကထက္စာရင္။ ဆရာတုိ႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒါတုိးတက္လာတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ အရင္ကတုန္းကေတာ့ လုံး၀ ဒါႀကီးကုိ issue တခုအေနနဲ႔ေတာင္ မစဥ္းစားတဲ့ အေျခအေနကေန အခုက ဒါကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လည္း ေျပာလုိ႔ရတယ္၊ ေဆြးေႏြးလုိ႔ရတယ္။ ကိန္းဂဏန္းေတြ တက္လာတာ၊ က်လာတာ၊ အရင္တုန္းကဆုိရင္ ဒီကိန္းဂဏန္းေတြကုိ လက္ေတာင္မွ မခံတဲ့ ကိစၥေလ။ အနည္းဆုံးေတာ့ discuss လုပ္လုိ႔ရတာေပါ့။ ဆရာထင္တယ္ အဲဒီ discussion ကုိ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ မီဒီယာကလည္း ဒါကုိ discussion လုပ္ၿပီးရင္ လူေတြအားလုံးက ၀ုိင္းစဥ္းစားလုိ႔ရတဲ့ အေနအထား ျဖစ္လာမွာပါ။”

အဂတိလိုက္စားမႈ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ စီးပြားေရးဖံြၿဖိဳးမႈေတြဟာ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ျပႆနာရပ္ေတြျဖစ္တယ္လို႔ ဖံြၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာေလ့လာသူေတြက ယူဆၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ LDC ေခၚတဲ့ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈအနိမ့္ဆံုး ႏိုင္ငံစာရင္းထဲ ပါ၀င္ေနတုန္းပဲလို႔ ႏို၀င္ဘာလကုန္က ထုတ္ျပန္တဲ့ UNCTAD အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ လူတဦးခ်င္း၀င္ေငြနည္းပါးတာ၊ ကေလးငယ္ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ ေသဆံုးမႈေတြ မ်ားတာ၊ စီးပြားေရးအႏၱရာယ္ရိွမႈႏႈန္းျမင့္မားတာေတြကို ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ကုလသမဂရဲ႕ LDC စာရင္း ကိန္းဂဏန္းေတြဟာ ၃၊ ၄ ႏွစ္ေလာက္ ေနာက္က်တာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပကတိအေျခအေနဆိုၿပီးေတာ့ မေျပာနိုင္ဘူးလို႔ေတာ့ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လက္ရိွအေနအထားမွာ LDC စာရင္းကေန ထြက္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

“တကယ္တမ္းေတာ့ တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြက LDC ျဖစ္ေနတာကုိပဲ လက္ခံၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူတုိ႔ဆင္းရဲတဲ့အထဲ ပါတဲ့အတြက္ ODA ေတြ ပုိရႏုိင္တယ္၊ incentive ေတြ ပုိရႏုိင္တယ္လုိ႔။ ဆရာတုိ႔တြက္တာက အဲဒီလုိမတြက္ဘူး။ LDC Status ျဖစ္ျပန္ရင္လည္း Trade တုိ႔ဘာတုိ႔က်ေတာ့ ဒီႏုိင္ငံက ဆင္းရဲတဲ့ႏုိင္ငံမုိ႔လုိ႔ Foreign Direct Investment ေတြဘာေတြ အတြက္က အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာတုိ႔က အျမန္ဆုံး LDC Status ကေန ထြက္ခ်င္တာ။ ထြက္လုိက္လုိ႔ရွိရင္ေတာ့ Trade မ်ားမ်ားရလာမယ္၊ FDI ေတြ ၀င္လာလုိ႔ရွိရင္ Aid ကုိ ဒီေလာက္ႀကီး အားကုိးစရာ အေၾကာင္းမရွိေတာ့ဘူးေလ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း အဂတိလိုက္စားမႈေတြ ျပန္ႏွံျဖစ္ေပၚမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမဳပ္ႏွံမႈ တိုက္ရိုက္ အခ်ိဳးက် ပတ္သက္တယ္လို႔ေတာ့ မဆိုႏိုင္ေပမယ့္၊ အဂတိလိုက္စားမႈေတြေၾကာင့္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္က လက္ခံယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း transpency international အဖဲြ႔ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဘယ္အပိုင္းမွာ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲမဆိုတာကို ဆန္းစစ္ ျပင္ဆင္သြားရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာသြားပါတယ္။

ကိုသားညြန္႔ဦး / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)

http://ift.tt/1Bej55J

from သစ္ထူးလြင္ (ေန႔စဥ္သတင္း) - Thit Htoo Lwin http://ift.tt/1zksswy