Skip to main content

Posts

Showing posts from January 8, 2015

အသီးအႏွံႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား စားသံုးျခင္းျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ဆီးအိမ္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ ႏႈန္းကို ေလွ်ာ႔ခ်ႏုိင္

အသီးအႏွံမ်ားႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ားအား ပုိမုိ စားသံုးျခင္းသည္ အမ်ဳိးသမီး မ်ားတြင္ ဆီးအိမ္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏုိင္မႈ ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ် ေပးႏုိင္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံရွိ သုေတသီ မ်ားက ေျပာၾကားထားသည္။ ဟာ၀ုိင္ယီ တကၠသုိလ္မွ သုေတသီ မ်ားသည္ ၁၂ ႏွစ္ခဲြၾကာ ကာလ အေတာအတြင္း အရြယ္ ေရာက္ၿပီးသူ ၁၈၅,၈၈၅ ဦးထံမွ က်န္းမာေရး ဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္ မ်ားကို စုေဆာင္း၍ ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈ မ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး Nutrition ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေၾကာင္း ဆင္ဟြာ သတင္း ဌာနက ထုတ္ျပန္ထားသည္။ သုေတသီ မ်ားသည္ ဆီးအိမ္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားရန္ အလားအလာ ရွိေသာ အမ်ဳိးသမီး ၁၅၂ ဦးႏွင့္ အမ်ဳိးသား ၄၂၉ ဦးတို႔အား ေရာဂါရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ ကင္ဆာ ေရာဂါႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္သည့္ ေျပာင္းလဲမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ခ်ိန္ကိုက္ ထိန္းညိႇရာမွ အသီးအႏွံႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အမ်ားဆံုး စားေသာ အမ်ဳိးသမီး မ်ားသည္ ဆီးအိမ္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြား မႈႏႈန္း အနည္းဆံုး ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရွိ ခဲ့ၾကသည္။ အ၀ါ-လိေမၼာ္ေရာင္ ရွိေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အမ်ားဆံုး စားသံုးသူ အမ်ဳိးသမီး မ်ားသည္ အဆိုပါ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ားအား အနည္းဆံုး စားသံုးသူ အမ်ဳိးသမီး မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ဆီးအ

အမ်ိဳးသမီးမ်ား အိပ္မေပ်ာ္ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ား

ေဒါက္တာရွင့္ ကၽြန္မအသက္ ၆၀ ေက်ာ္ပါပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ သုံးေလးႏွစ္ထဲက ညဆုိ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္မေပ်ာ္ပါဘူး ဆရာ။ အဲ့ဒါဘာျဖစ္လုိ႔ပါသလည္း။ ကၽြန္မမွာ ဆးီခ်ဳိေရာဂါေတာ့ ရွိပါတယ္ ဆရာ။ ဆီးခ်ဳိေၾကာင့္ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္မေပ်ာ္တာပါလား။ ကြၽန္မျပသေနတဲ့ ေဆးခန္းက အိပ္ေဆးေပးပါတယ္ဆရာ။ ေဆးက ဝယ္ရခက္တဲ့ေဆးပါ။ ေဆးမေသာက္ဘဲ အိပ္ေပ်ာ္ခ်င္ပါတယ္ ဆရာ။ ကူညီေပးပါ။ ေဒၚတင္တင္ေဝ(ေက်ာက္ကုန္း) ေဒၚတင္တင္ေဝရဲ႕ ျပႆနာကို သက္ႀကီးပိုင္း အမ်ဳိးသမီးအမ်ားစုမွာ ေတြ႕ရေလ့ရွိပါတယ္။ အသက္အရြယ္ရ၍ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေဟာ္မုန္းဓာတ္ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးတိုးကဲ့သို႔ ေရာဂါတစ္ခုရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးအျဖစ္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေနထိုင္မႈ ပံုစံမမွန္ကန္မႈေၾကာင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီမွာ လိုအပ္တဲ့အိပ္ခ်ိန္က တူညီေလ့ မရွိတာေၾကာင့္ ေဒၚတင္တင္ေဝ လိုအပ္တဲ့ အိပ္ခ်ိန္ပမာဏကို ကိုယ္တိုင္သိထားဖို႔ လိုအပ္တာက ပထမအခ်က္ပါ။ ဥပမာ- ည ၁ဝ နာရီအိပ္ရာဝင္ၿပီး မနက္ ၆ နာရီထလွ်င္ အိပ္ခ်ိန္ ၈ နာရီရ၍ ထိုအိပ္ခ်ိန္ ၈ နာရီမွ် အိပ္ရသည္ကို ခႏၶာကိုယ္က ၾကည္လင္ လန္းဆန္းပါသလားဆိုတာကို သိသင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိပ္မ

ေက်ာက္ကပ္ အားနည္းျခင္း

ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္လံုးဟာ ခႏၶာကိုယ္ က အညစ္အေၾကး အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို စြန္႔ထုတ္ ေပးရတယ္။ ေက်ာက္ကပ္တစ္လံုး ထုတ္လိုက္ရင္လည္း က်န္ေနတဲ့ တစ္လံုးေကာင္းမြန္ရင္ ဆီးဆိပ္ ေသြးထဲမွာ မ်ားလာမယ္။ က်န္တစ္လံုး က သံုးပံုတစ္ပံုမွ တစ္ဝက္ခန္႔ ထုတ္ လိုက္ရင္လည္း ဆီးဆိပ္မ်ား ပံုမွန္ အတိုင္းရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးထဲမွာ ဆီးဆိပ္ မ်ားလာရင္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ေက်ာက္ကပ္ပမာဏ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္၊ သံုးေလးဆမ်ားရင္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ေက်ာက္ကပ္ပမာဏ ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္လို႔ ခန္႔မွန္းႏိုင္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ဆီးဆိပ္မ်ား လာရင္ ထံုေဆးနဲ႔ ဝမ္းဗိုက္ထဲကို ပိုက္ငယ္တစ္ခု ထည့္ၿပီး တပ္ဆင္ေဆးေၾကာ ကုသျခင္း နဲ႔ ပံုမွန္ေဆးေၾကာျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ တုေသြးသန္႔စက္ျဖင့္ ဖယ္ရွားသန္႔စင္ ကုသျခင္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ အစားထိုး ကုသျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္တယ္။ ေရရွည္ ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္မလုပ္တဲ့ လူနာေတြမွာ ဆီးဆိပ္မ်ားၿပီး ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားက တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ပ်က္စီးခ်ဳိ႕ယြင္းလာတယ္။ ၾကာေတာ့ အသက္ဆံုး႐ႈံး ရျခင္းျဖစ္ရတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ အားနည္းလို႔ လူနာဟာ မစားခ်င္မေသာက္ခ်င္ ျဖစ္လာျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္ မအီမသာျဖစ္ျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္း၊ ေန႔အခါ အိပ္ငိုက္ျခင္း၊ မွိန္းျခင္း၊ က

မူးယစ္ေဆးဝါး၊ HIV ႏွင့္ အနာဂတ္ေပ်ာက္လူငယ္တို႔၏ ေန႔ရက္မ်ား

ေတာင္တန္းမ်ားက စိမ္းေမွာင္ေမွာင္၊ ရာသီဥတုကေအးျမျမ၊ တိမ္ေတာင္ကမႈန္ျပျပ၊ လူမ်ားက ျဖဴလႊလႊ...ဒီဇင္ဘာလအတြင္းက ကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္ မိုးေမာက္ ၿမိဳ႕ကို စျမင္ေတြ႕ရသည္႔ ႏွင္းျမဴၾကားကျမင္ကြင္းမ်ားက ယေန႕အထိ ေမ့မရ။ ''ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီကခ်င္ျပည္ နယ္ဘက္မွာေတာ့မွတ္မိသေလာက္ ဆ႒မတန္း ေက်ာင္းသားဘဝက တည္းကေဆးေျခာက္႐ွဴတဲ့ေက်ာင္း သား အခ်င္းခ်င္းလာျမဴဆြယ္ၾက တာပဲ။ ဒါေကာင္းတယ္ မင္း႐ွဴ မလားေျပာတယ္။ကြၽန္ေတာ္ကေတာ႔ အဘုိး ေက်းဇူးေၾကာင့္ေဆးမ႐ွဴတတ္ခဲ့ပါ ဘူး။ဒီလိုပဲ ဒီနယ္ပယ္တစ္ဝုိက္မွာ ေဆးထိုးအပ္ကိုင္တဲ့မူးယစ္ေဆး သံုးသူေတြကိုေတြ႕ေနရတာ အစဥ္ အလာလိုျဖစ္ေနျပီ''ဟု ကြယ္လြန္ သူ စာေရးဆရာႀကီး ဗန္းေမာ္တင္ ေအာင္၏ေျမးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ထက္ေအာင္(မိုးေမာက္ၿမိဳ႕နယ္၊ က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနမွဴး)ကေျပာ ျပသည္။ထိုတစ္ေန႕ကကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ခ႐ိုင္ မိုးေမာက္ၿမိဳ႕ကို ၂ဝ၁၄ ဒီဇင္ဘာ၂၂ရက္က ေျခခ် သည္ႏွင့္ လာရင္းမူးယစ္ေဆး အေၾကာေဆး ထိုးသြင္းသူမ်ားႏွင့္ HIV အႏၲရာယ္အေၾကာင္းသတင္း ယူသြားသည့္ခရီး၌ပထမဆံုးေတြ႕ သည့္အထက္ပါဆရာဝန္က ၄င္း တို႔ေဒသ၏ လူငယ္မ်ားႏွင့္မူးယစ္ ေဆးဝါးအေၾကာင္း ေျပာျပျခင္း ျဖစ္သည္။မိုးေမာက္ျမိဳ႕နယ္တြင္ မူးယစ္ ေဆးအမ်ဳိးအစားေ

ဆီးေက်ာက္ တည္ျခင္းႏွင့္ အစာအိမ္နာ ေရာဂါ

ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္းနဲ႔ အစာအိမ္နာျခင္းဟာ အစာေၾကာင့္ ဗိုက္ေအာင့္သလို ဆီးေက်ာက္ေၾကာင့္ ဆြဲဆုပ္ကိုင္ၿပီး ေအာင့္တတ္ပါတယ္။ အစာ သို႔မဟုတ္ အစာမရွိလည္း ေအာင့္တတ္တယ္။ ေအာင့္တဲ့ေနရာက အစာအိမ္ ဆိုရင္ အေရွ႕ဘက္၊ ဆီးေက်ာက္တည္တာဆုိရင္ ခါးေနာက္ေက်ာက ေအာင့္တတ္တယ္။ ဆီးေက်ာက္တည္ရင္ ခါးႏွစ္ဖက္လံုး နာၿပီး ပ်ဳိ႕အန္တာ၊ဗိုက္နာတာ ျဖစ္လို႔ အစာအိမ္နဲ႔ မွားၿပီး ကုၾကတယ္။ ေက်ာက္တည္တာ ေသခ်ာေအာင္ တီဗီြဓာတ္မွန္ ႐ိုက္ၾကည့္ၿပီး ခြဲျခား သိႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးျပြန္မွာ ေက်ာက္တည္ရင္ အဂၤါစပ္အထိ နာတယ္။ ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း ဆီးလမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္နာတယ္။ ဆီးျပြန္ရဲ႕ေအာက္ဆံုးပိုင္း ဆီးအိမ္နားမွာ ေက်ာက္တည္ရင္ အဂၤါစပ္ထိနာတယ္။ ဆီးခဏခဏ သြားတယ္။ ေက်ာက္ရွိရွိ၊ ပိုးပဲဝင္ဝင္ အဖ်ားပါလာလို႔ ဆီးက်ဥ္တာ သတိထား ေဆးကုသင့္တယ္။ အစာအိမ္မွာက ဝမ္းေခါင္းကေန ဘယ္ဘက္ရင္ၫြန္႔ ကေနခ်က္အထိ နာတယ္။ အစာဝင္ရင္ သက္သာသလိုနဲ႔ ပိုဆိုးတတ္တယ္။ ဆီးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေဝဒနာမေပးဘူး။ဆီးေက်ာက္တည္တာ ေသးရင္ ဆီးျပြန္အတြင္း ျပဳတ္က်တာ သို႔မဟုတ္ ဆီးေက်ာက္ႀကီးၿပီး ေက်ာက္ကပ္ကို ပိတ္ဆို႔ရင္ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ အထိျဖစ္တတ္တယ္။ ဆီးအိမ္မွာ ေက်ာက္တည္တာ ၾကာရွည္ေနရင္ ပြန္းပဲ့ဒဏ္ရာ ခဏခဏျဖစ္ၿပီး ကာလၾကာရွည

ပန္းနာ ရင္က်ပ္ျခင္းႏွင့္ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစမည့္ ေဆးမ်ား

ပန္းနာရင္က်ပ္ ေရာဂါဆိုသည္မွာ အဆုတ္ ေလျပြန္ငယ္မ်ား က်ဥ္းေျမာင္းသြားသည့္ အတြက္ အသက္႐ွဴရ ခက္ခဲေသာ ေရာဂါတစ္မ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ သာမန္အခ်ိန္၌ ႐ွဴသြင္းလိုက္ေသာ ေလသည္ အတားအဆီး မရွိဘဲ အဆုတ္အတြင္း ဝင္ေရာက္ႏိုင္ေသာ္လည္း ပန္းနာထခ်ိန္ တြင္ ေလျပြန္ငယ္ မ်ား ေရာင္ျခင္း၊ၾကြက္သားမ်ား ႀကံ့ခိုင္ျခင္း ခြၽဲသလိပ္မ်ား ထြက္ျခင္းေၾကာင့္ ေလျပြန္ က်ဥ္းေျမာင္း ပိတ္ဆို႔ၿပီး ေလ႐ွဴသြင္း မႈကို ခက္ခဲေစသည္။ အျမစ္ျပတ္ဖို႔- အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ကုသဖို႔ မလြယ္ပါ။ သို႔ေသာ္ ယခု ထြက္ရွိလာေသာ စားေဆး၊႐ွဴေဆးမ်ားသည္ သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာ လူအမ်ားကို ပန္းနာေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ၿပီး သာမန္လူတစ္ေယာက္လို ေန႔စဥ္ပံုမွန္ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေစကာ အလုပ္မပ်က္ ရင္က်ပ္လ်က္ပင္ လုပ္ကိုင္ ႏိုင္ပါသည္။ ပန္းနာရင္က်ပ္ ေဆးဝါးမွာ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ႐ွဴေဆးႏွင့္ စားေဆးဟူ၍ ခြဲထားသည္။ (၁) ေလျပြန္ က်ယ္ေစေသာ ေဆး၊ (ဥပမာ-ဗင္တိုလင္ကို ပန္းနာထစဥ္မွာ သံုးတယ္။) ေလျပြန္ က်ယ္ေစသည့္အတြက္ အသက္႐ွဴ ခက္ခဲျခင္းႏွင့္ ရင္က်ပ္ျခင္းကို ခ်က္ခ်င္း သက္သာေစသည္။ ကာကြယ္ေဆးကို အၿမဲပံုမွန္ သံုးသင့္သည္။ ပန္းနာထျခင္းကို အေျခခံသည့္ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္းကို ေလ်ာ့ေစၿပီး ေလျပြန္က်ယ္ျခင္းကို ၾကာရွည္ ထ

How to live with HIV-positive person အတူေနမယ္ မကူးေစရ

၁။ ဆရာရွင့္ HIV/AIDS ေရာဂါ ဘယ္နွနစ္ႀကာမွ ေရာဂါပိုး ရိွမရိိွသိနိုင္ပါလဲဆရာ။ ကြ်န္မက ရိုးရိုးသားသား ေနထိုင္သူပါ။ ကြ်န္မခ်စ္သူက အေပ်ာ္အပါးလိုက္စားသူပါ။ ခ်စ္သူနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ နွစ္ေလာက္က တႀကိမ္အတူတူေနမိပါတယ္။ ခုခ်ိန္ သူ႔မွာ AIDS ျဖစ္ေနပီဆရာ။ ကြ်န္မလည္း သူ႔ေရာဂါ ကူးစက္ခံရမွာ စိတ္ပူမိပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂နွစ္တုန္းက အတူေနမိပီး ခုခ်ိန္မွာ စိတ္ခ်ရပါ့မလားဆရာ။ ကြ်န္မ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲဆရာ။ ၂ ႏွစ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္အတြင္း ေရာဂါကူးစက္ခံရနိုင္ျခင္း ရိွမရိွေျဖေပးပါေနာ္ဆရာ။ ၿပီးေတာ့ ေရာဂါရိွသူနဲ႔ အတူေနစဥ္မွာ ကြန္ဒံုးနဲ႔ အတူေနရင္ ကူးစက္ခံရနိုင္ပါသလားဆရာ။ ၂။ ဆရာခင္ဗ်ာ HIV ပိုးရွိတဲ႔သူနဲ႔ တစ္အိမ္ထဲအတူေနနိုင္ပါသလား။ ေရအတူတူေသာက္တာ ထမင္းပန္းကန္ အတူတူ စားတာေတြကေန ေရာဂါကူးနိုင္ပါသလား။ မကူးနိုင္ဘူးဆိုရင္လဲ။ ဘယ္ေလာက္အထိ စိတ္ခ်ရပါသလဲ။ ဘယ္လို အေျခအေနေတြကေန ေရာဂါကူးစက္နိုင္ပါသလဲ သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာခင္ဗ်ာ။ တကယ္ေတာ့ HIV ပိုးရွိတဲ့သူနဲ႔ တအိမ္ထဲ ေနရတာဟာ ပိုးမရွိသူနဲ႔ ေနရတာနဲ႔က ဘာမွ သိပ္မထူးလွပါ။ ဒီအခ်က္ကို The Body: The Complete HIV Resource သုေတသနက ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္-သာမန္ ထိေတြ႔မႈေတြေၾကာင့္ေတာ့ ဒီေရာဂါပိုး ကူးတယ္ဆိုတာ မရွိဘ