ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ထိေရာက္တဲ့ HIV ကုသမႈလုိေသးေၾကာင္း ကုလေျပာ

ဒီကေန႔ ကမၻာ့ AIDS ေန႔မွာ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ ေနသူေတြ အတြက္ ေရာဂါ ကုသခြင့္ အျပည့္အ၀ရေရး အေလးေပး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ UNAIDS အႀကီးအကဲက တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ HIV ေရာဂါပိုး ကူးစက္ႏႈန္း က်ဆင္းခဲ့ေပမဲ့ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္မႈေတြ ဆက္ၿပီး လိုအပ္ေနဆဲပဲလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ ျပဳစုထားတဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ကမၻာ့လံုးဆိုင္ရာ AIDS ကာကြယ္မႈအစီရင္ခံက ေဖၚျပထားပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဒီဇင္ဘာလ (၁) ရက္ေန႔မွာက်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေန႔မွာ HIV ေရာဂါပိုးကူးစက္ေနသူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ကုသေပးေရး ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ထပ္ၿပီးႀကိဳးစားအားထုတ္ဖို႔လိုေနတယ္လို႔ UNAIDS အႀကီးအကဲ Michel Sidibe (မီရွယ္လ္ ဆီဒီဘဲ)ကေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

“ဒီကေန႔က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ AIDS ေန႔မွာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြကုိ ၂ ဆတုိး လုပ္ေဆာင္ၾကဖုိ႔ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါ ကူးစက္ ေနသူေတြကုိ အျမန္ဆုံး ကုသမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးၿပီး HIV ေရာဂါပုိး မကူးစက္ေအာင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈ၊ ၾကည့္ရႈ ေစာင့္ေရွာက္မႈ လက္ခံရရွိေနသူေတြနဲ႔ အဲဒီလုိ အခြင့္အေရးေတြ မရတဲ့သူေတြအၾကားက ကြာျခားခ်က္ကုိ နဲႏုိင္သမွ် နဲေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတြ၊ လူမႈ အသုိင္းေတြမွာ HIV ပုိး ကူးစက္ေနသူေတြကုိ လုိက္လံ ၾကည့္ရႈမယ္ဆုိရင္ လုိအပ္တဲ့ ကုသမႈေတြကုိ အျမန္ဆုံး ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ရည္မွန္းခ်က္က ၂၀၂၀ ခုႏွစ္မွာ HIV ပုိး ကူးစက္ေနသူ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအေနနဲ႔ သူတုိ႔ေရာဂါအေျခအေနကုိ သိရွိတာ၊ အဲဒီ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက ေဆး၀ါး ကုသမႈ ခံယူႏုိင္တာနဲ႔ ေဆး၀ါးကုသမႈ ရရွိတဲ့ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက ဗုိင္းရပ္စ္ပုိးကုိ ႏွိမ္နင္းႏုိင္တာ စတဲ့ ၉၀ - ၉၀ - ၉၀ ဆုိတဲ့ ပစ္မွတ္ ၃ ခုထားၿပီး အလ်င္အျမန္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ၂၀၃၀ ခုႏွစ္ေရာက္ရင္ ကမၻာႀကီးမွာ AIDS ေရာဂါပေပ်ာက္ေရးအထိ ကုလသမဂၢကရည္မွန္းႀကိဳးစားေနေၾကာင္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ HIV ကူးစက္ေနသူေတြအတြက္ ေဆးဝါးကုသခြင့္ရရွိေရး အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနေၾကာင္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ NLD-AIDS စင္တာကို ဦးေဆာင္ေနသူ NLD ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“ေရာဂါေဝဒနာသည္ေတြကို ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြ ေပ်ာက္ကင္းေစခ်င္တယ္။ ေနာက္တခ်က္ကက်ေတာ့ ေရာဂါတုိက္ဖ်က္တဲ့ေနရာမွာ အားလံုး ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ ေရာဂါေဝဒနာ ခံစားေနရေပမယ့္လည္း ေရာဂါကာကြယ္ဖို႔ ၊ တုိက္ဖ်က္ဖို႔ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အားလံုး သူတို႔ကိုယ္တုိင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေစခ်င္တဲ့ ေစတနာနဲ႔ေပါ့ေနာ္၊ ဒီလို က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒီေန႔ေလးမွာ အဓိကေျပာခ်င္တာကေတာ့ က်မတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအခက္အခဲေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးအခက္အခဲေတြ ျဖစ္ေနတယ္၊ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတယ္။ ေရာဂါေဝဒနာသည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ေဆးဝါးကုသခ်င္ ေပမယ့္လည္း ကုသႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးေတြ မရွိဘူး။ ေနာက္တခ်က္ကက်ေတာ့ ေဆးဝါးကုသခ်င္ေပမယ့္လည္း သူတို႔မွာ အခြင့္အေရးမရတာရယ္၊ ေနာက္ တခ်က္က ေဆးဝါးနဲ႔လက္လွမ္းမမီတာရယ္ေၾကာင့္ မေသဆံုးသင့္ဘဲ ေသဆံုးေနရသလို ေရာဂါေဝဒနာစဲြကပ္ေနတဲ့ကေလးေတြ၊ မိဘမဲ့ျဖစ္မႈႏႈန္းေတြ ကလည္း တႏွစ္ထက္တႏွစ္ ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားျပားလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ျပဳစုထားတဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ AIDS ကာကြယ္မႈအစီရင္ခံစာအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ HIV ေရာဂါပိုးရွိေနသူ ဦးေရ ခန္႔မွန္းေျခ ႏွစ္သိန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအထဲက ၃၇% ဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ (၁၄) နွစ္ေအာက္ HIV ေရာဂါပိုးရွိေနသူ ကေလး အေရ အတြက္ ၁၃,၀၀၀ နီးပါးရွိေနတာပါ။ HIV/AIDS ေရာဂါနဲ႔ေသဆံုးသူဦးေရ ၁၅,၀၀၀ ေလာက္ရွိခဲ့တာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ HIV ေရာဂါပိုးကူးစက္ပ်ံႏွံ႔မႈႏႈန္းက်ဆင္းခဲ့ေပမဲ့ လိင္တူခ်င္းဆက္ဆံသူေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးလိင္လုပ္သားေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးထိုးသူေတြထဲ မွာေတာ့ ကူးစက္မႈႏႈန္း အႏၱရာယ္ျမင့္မားေနဆဲပဲလို႔ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံအဖဲြ႔ေတြျဖစ္တဲ့ UNAIDS/ WHO နဲ႔ UNICEF တို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းထုတ္ျပန္တဲ့ ျမန္မာက်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ခံ အမ်ဳိးသား AIDS အစီအစဥ္ရဲ႕ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)

http://ift.tt/1rLbenA

AIDS ညီလာခံက slide show ျပကြက္တခု

from သစ္ထူးလြင္ (ေန႔စဥ္သတင္း) - Thit Htoo Lwin http://ift.tt/1rLbenC